SALAMU KUTOKA SHIRIKA LA UNDER THE SAME SUN SIKU YA KIMATAIFA YA KUONGEZA UELEWA

SALAMU KUTOKA SHIRIKA LA UNDER THE SAME SUN

SIKU YA KIMATAIFA YA KUONGEZA UELEWA KUHUSU UALBINO

JUNE 13, 2016, VIWANJA VYA MNAZI MMOJA

Mheshimiwa Mgeni Rasmi Naibu Waziri, Dkt. Abdallah Possi;

Mheshimiwa Mkuu wa Mkoa wa Dar es Salaam

Mwenyekiti wa Taifa wa Chama cha Watu wenye Ualbino;

Waheshimiwa wanabalozi, viongozi wa serikali, asasi zisizo za kiserikali;

Wageni waalikwa, Wawakilishi wa Vyombo vya Habari

Ndugu zangu wenye ualbino;

Itifaki imezingatiwa…

Asalaamu Aleikhum!  Amani iwe nanyi!

Shirika la Under The Same Sun, (UTSS) linayo furaha kubwa na limefarijika sana kuwaona viongozi wa wetu katika maadhimisho haya ya Siku ya Kimataifa ya Kuongeza Uelewa Kuhusu Ualbino.

Kwa niaba ya UTSS nachukua fursa hii kumpongeza na kumshukuru Mheshimiwa Rais kwa juhudi zake zote za kuiongoza nchi hii kwa upendo, haki na uadilifu.

Mwaka mmoja tu baada ya Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa Kupitisha Azimio la kutenga Siku ya Kimataifa ya Kuongeza Uelewa Kuhusu Ualbino, Mheshimiwa Rais alimteua Naibu Waziri Mheshimiwa Dkt. Abdallah Possi kusimamia Masuala ya Watu wenye Ulemavu katika Ofisi ya Waziri Mkuu.  Hatua hii imeweka historia kubwa katika nchi yetu.  Tunamshukuru Rais wetu.  Ndoto ya kuwaondoa watu wenye ulemavu kwenye Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii sasa imekamilika. 
Huu ni mfano mzuri wa kuigwa na mataifa mengine kwa kuwa Tanzania imekuwa nchi ya kwanza Afrika Mashariki kutekeleza kwa vitendo ushauri wa Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa, Ban Ki-moon pale aliposema na ninakuu,  "Ajenda ya 2030 ya Maendeleo Endelevu inaahidi kutomuacha mtu yeyote nyuma.  Hii ni pamoja na watu wenye ualbino.  Vitendo vya ukatili, ubaguzi na umaskini lazima vitokomezwe.”

Tuna imani kuwa serikali kwa kushirikiana na wadau mbali mbali ndani na nje ya nchi inaweza kutatua changamoto zifuatazo ambazo zinadumaza maendeleo ya watu wenye ualbino nchini.

Ulinzi na Usalama:  Mheshimiwa Mgeni Rasmi, tunaiomba serikali yako iongeze juhudi katika ulinzi na usalama wa watu wenye ualbino.  Baadhi yao wamekuwa wakikikimbilia kwenye vituo ambavyo vimegeuka kuwa makambi yao.  Japokuwa serikali ilianzisha vituo hivyo kwa nia njema ya kuwalinda watu wenye ualbino, hali kwenye makambi haya hairidhishi.  Wazazi washinikizwe kuwatembelea watoto wao kwenye vituo hivyo.  Tunaunga mkono juhudi za Mheshimiwa Naibu Waziri za kuzivunja kambi hizi na kuwapeleka wanafunzi katika shule zenye mfumo wa elimu jumuishi.  Juhudi zifanyike kuwahamishia watu wenye ualbino kwenye maeneo salama kutoka katika maeneo hatarishi.  Sanjari na hayo kwa sasa pawepo na Afisa Ustawi wa Jamii na daktari katika kila kituo ili kuwanasihi walioathirika kisaikolojia na pia kuwaangalia afya zao.

Hivi juzi tu nilikuwa Tabora na Kagera ambako matukio mawili tofauti yametokea katika mikoa miwili katika siku moja ya May 23, 2016.

Katika kijiji cha Kalitu, Wilaya ya Nzega watoto Tausi na Kulwa walinusurika kutekwa nyara na kuuawa baada ya wahalifu kuvamia nyumba yao kwa nia ya kuwadhuru, usiku wa Mei 23, 2016.  Mmoja alikuwa hayupo nyumbani usiku huo na mwingine alijificha na kujinusuru.

Katika Kitongoji cha Chankonko, Kijiji cha Nyashimwe, Wilaya ya Kyerwa, mkoa wa Karagwe, kaburi la mtoto wa miezi mitatu, Magufuli Begumisa, lilifukuliwa usiku wa Mei 23, 2016 na miwli wake kuchukuliwa wote.

Japokuwa taarifa hizi hazijatangazwa, ukatili dhidi ya watu wenye ualbino bado unaendelea.

Watoto wangu na wajukuu zangu, msirubuniwe na vitu kama vile pipi na miwa na kuangukia kwa watu waovu.  Kama mtu usiyemjua anakupa vitu kama hivyo kwa madhumuni ya kuondoka naye, piga kelele na waite watu wazima wakusaidie.

Kuongeza Uelewa kwa Umma kuhusu Ualbino:  Kuwepo na mpango wa kitaifa wa Kuielimisha Jamii kuhusu Ualbino kupitia vyombo vya habari, vipeperushi, filamu na warsha kama inavyofanywa kuhusu Malaria, Kifua Kikuu, Afya ya Mama na Mwana, VVU na UKIMWI na kadhalika na pia kwa kujumuisha Ualbino kama somo- kwenye mitalaa ya shule na vyuo.  Elimu hii pia itolewe kwa vyombo vya ulinzi na usalama, polisi, mahakama wizara zote za serikali na bungeni.

Elimu:  Kuwajengea mazingira rafiki yatakayowawezesha watu wenye ualbino kupata elimu bora katika ngazi zote.  Kuchapisha na kusambaza nakala nyingi zaidi za Mwongozo wa Walimu, Walezi na Wazazi wa Watoto wenye Ualbino.  Kununua visaidizi vya uoni hafifu na vitabu vya kiada vyenye maandishi makubwa kwa kila mwanafunzi katika ngazi zote za elimu.

Afya:  Serikali itenge vyumba maalumu vya watu wenye ualbino kwenye hospitali zote za wilaya ili kuhakikisha kwamba wanahudumiwa kwa wakati na kwa haraka ili kuokoa maisha yao:  Hii ni pamoja na uchunguzi wa dalili za awali za saratani ya ngozi,  matibabu ya papo hapo kwa kutumia Liquid Nitrogen.  Matibabu haya yote yatolewe bila malipo.  Serikali inunue mitungi ya kuhifadhia Liquid Nitrogen na pia vifaa vya kutibia kama vile Cryoguns na mafuta kinga.  Vifaa hivi na mafuta kinga visitozwe ushuru.  Serikali iongeze uwezo kwa RDTC wa kutengeneza mafuta kinga mengi zaidi ya KiliSun ili kila Mtanzania mwenye ualbino ayapate.

Kesi:  Tunapongeza juhudi za serikali kupitia vyombo vya kisheria kwa kuwakamata, kuwashitaki na kuwahukumu baadhi ya wahalifu waliofanya vitendo vya ukatili dhidi ya watu wenye ualbino nchini.  Tunaiomba serikali iongoze juhudi hizi na iharakishe kesi za ukatili huu dhidi ya ndugu zetu ili haki itendeke kwa wote. 

Mheshimiwa mgeni Rasmi, naomba niwakilishe salamu za Mariamu Staford aliyekatwa mikono kule Ngara Oktoba 17, 2008. Ameniomba nifikishe kwako ujumbe ufuatao, na ninanukuu, “Wakati Mheshimiwa Rais unapoendelea na kasi ya kutumbua majipu ya watumishi hewa, wanafunzi hewa na viongozi wasio waadilifu, tunaomba sasa utumbue na majipu ya wahalifu wanaotuteka nyara, wanaotukata viungo na wanaotuua ili viungo vyetu vitumiwe kuwaletea mafanikio mbali mbali na wale wanaonunua na kutumia viungo vyetu, na pia wale wanaoficha au wanaopoteza ushahidi kwa kurubuniwa na rushwa.” mwisho wa kunukuu.

Viungo Bandia vinavyofanya kazi:  Serikali ihakikishe kuwa watu wenye ualbino waliokatwa viungo wanapatiwa viungo bandia vinavyofanya kazi ili wasiwe tegemezi na pia kuwajengea uwezo wa ama kuendelea na masomo au kuanzisha miradi ya kuwawezesha kujikimu kimaisha.  Kwa sasa hivi wanapatiwa viungo hivyo nje ya nchi kwa msaada wa mashirika ya nje.

Sheria na Sera ya Ualbino:  Kwa sababu kundi hili limekuwa likiwindwa kwa ajili ya viungo vyao hadi kuwekewa kambi maalum za kuwalinda, tunakuomba serikali itunge sera na sheria ya Ualbino ili kulinda uhai wao na masilahi yao.   Tunaamini kuwa hivi vitasaidia kurahisisha kazi za polisi, mawakili, waendesha mashtaka na mahakama katika kuhakikisha kwamba haki inatendeka kwa waliofikwa na madhila ya ukatili dhidi ya binadamu.  Na vile vile itahakikisha kwamba walioathiriwa na ukatili huo na familia zao na za wale waliouawa wanapata ushauri wa kisaikolojia na wanalipwa fidia.   Sheria na Sera ya Watu wenye Ulemavu haviwajumuishi watu wenye ualbino.

Wachochezi wa Mauaji:  Imefahamika wazi kuwa wachochezi wa mauaji haya na ukataji viungo vya watu wenye ualbino ni waganga wa kienyeji.  Tunaamini kwamba serikali yako itaendelea kuwakamata na kuwachukulia hatua  waganga hawa na wapiga ramli, na kufunga kabisa shughuli zao.  Na hapa hatuzungumzii wataalamu wa Tiba Asili na Tiba Mbadala watakaohakikiwa na serikali.

Marekebisho ya Sheria: Tunaiomba serikali irekebishe Sheria ya Uchawi ya Desemba 28, mwaka 1928 na ile Sheria ya Tiba Asili na Tiba Mbadala ya Mwaka 2002.  Sheria zote mbili zina mianya inayotumiwa na waganga wa kienyeji ili kuhalalisha utumiaji wa viungo vya binadamu chini ya kisingizio kuwa kisayansi / kibailojia binadamu ni jamii ya wanyama.

Ushirikiano na Mataifa Mengine:  Tunaiomba serikali yako iwe mstari wa mbele katika kukomesha kabisa ukatili huu na kuwakutanisha viongozi wa Afrika Mashariki, Kusini mwa Afrika na bara zima la Afrika katika kulijadili suala hili na kutafuta ufumbuzi wa pamoja kwa lengo la kukomesha ukatili huu dhidi ya watu wenye ualbino. 

Uovu huu umekuwa ukifanywa katika nchi za Afrika kwa miaka mingi sana.  Kila wiki sasa tunapokea taarifa za mauaji, ufukuaji wa makaburi, ukataji viungo na utekaji nyara kutoka kwa jirani zetu Malawi na Msumbiji.  Taarifa za kipolisi nchini humo zinazungumzia kuhusu biashara ya viungo vya watu wenye ualbino kuvuka mipaka.

Mheshimiwa Mgeni Rasmi, Katika kila Watanzania 19 kuna Mmoja mwenye vinasaba vyenye ualbino!  Naomba kumalizia kwa kutoa rai kwa ndugu zangu Watanzania wenzangu kuwa na moyo wa kuwapenda, kuwathamini, kuwajali na kuwalinda ndugu zetu wenye ualbino.  Tutoe taarifa za uhalifu mapema na tuzuie kwa haraka uwezekano wa kutokea kwa ukatili huo!  Sisi wote ni binadamu tuna haki ya kuishi nchini mwetu kwa amani! Na hivyo basi tunapaswa kupigania haki za ndugu zetu.

Narejelea kauli ya Mheshimiwa Rais John Pombe Magufuli ya Oktoba 2015 siku chache kabla ya Uchaguzi Mkuu na ninanukuu:  

“Tutalinda masilahi ya watu wenye ulemavu wakiwemo watu wenye ualbino ili wasiuawe katika nchi hii,” mwisho wa kunukuu.

Na sisi tuna ndoto kwamba siku moja watu wenye ualbino nchini Tanzania na barani Afrika watachukua nafasi yao stahiki katika kila ngazi ya jamii na kwamba siku za ubaguzi dhidi ya watu wenye ualbino zitakuwa kumbukumbu iliyofifia!”

Haya yanawezekana ikiwa kila mmoja wetu atatimiza wajibu wake! 

Ahsante kwa kunisikiliza.

Imeandikwa na kusoma na Vicky Ntetema, Mkurugenzi Mtendaji wa Under The Same Sun – Tanzania kwa niaba ya shirika hilo.
June 13, 2016